همه چيز درباره طلاق توافقي؛ از مدارك لازم براي شروع تا زمان پايان سه شنبه ۱۶ دی ۹۹ | ۰۹:۱۰ ۱۹ بازديد
به گزارش فرارو: ساده‌ترين شكل وقوع طلاق هنگامي است كه زن و شوهر براي طلاق با هم توافق كرده باشند و ديگر تمايلي به ادامه زندگي مشترك نداشته باشند. اين طلاق را در اصطلاح طلاق توافقي مي‌نامند.
همچنان كه از نام اين نوع طلاق بر مي‌آيد، تحقق آن منوط به توافق زن و شوهر در تمام موضوعات زندگي مشترك و حضور هر دوي آن‌ها در تمام مراحل رسيدگي است.
در واقع در اين نوع طلاق زن و شوهر با توجه به شرايط زندگي مشترك و روابط خانوادگي به اين نتيجه مي‌رسند كه ادامه زندگي مشترك ميسر نبوده و هر دو در خصوص طلاق، به توافق مي‌رسند؛ بنابراين به اتفاق با حضور در دادگاه خانواده درخواست صدور گواهي عدم امكان سازش به منظور اجراي صيغه طلاق توافقي مي‌نمايند و درباره تمام مسائل مالي و غير مالي ناشي از ازدواج نيز با يكديگر به توافق مي‌رسند.
همان طور كه گفته شد نكته‌ي مهم در خصوص طلاق توافقي آن است كه زوجين بايد در خصوص كليه‌ي امور مالي و غيرمالي ناشي از ازدواج با هم توافق كنند؛ بنابراين بايد در خصوص اموري مثل مهريه، نفقه و اجرت المثل زوجه، حضانت فرزند مشترك، قرار ملاقات با فرزند مشترك و جهيزيه با يكديگر به توافق برسند. پس از اينكه زوجين در امور مشترك به توافق رسيدند، ميتوانند براي طلاق توافقي اقدام كنند.
توافقات مذكور مي‌تواند در جلسه‌ي دادگاه باشد يا در دفاتر اسناد رسمي صورت گيرد و به طريق رسمي ثبت شود لازم به ذكر است كه براي طلاق توافقي لزومي ندارد زن مهريه اش را ببخشد البته معمولاً خانم‌ها از بخشي از حقوق مالي خود صرف نظر ميكنند در مواردي نيز ممكن است مرد حاضر باشد كل مهريه را پرداخت كند و اين امر كاملاً بستگي به توافق طرفين دارد.
مدارك لازم براي درخواست طلاق توافقي
۱- اصل و كپي شناسنامه و كارت ملي زوجين
۲- اصل و كپي عقد نامه
۳- توافق نامه در خصوص مسائل مالي و غير مالي
۴- گواهي عدم بارداري زوجه
۵- گواهي بكارت براي طلاق توافقي در دوران عقد
۶- نظر واحد مشاوره در دادگاه خانواده
زوجين بايد هردو به اتفاق در تهران به دفتر خدمات قضايي و در شهرستان‌ها به واحد ثبت دادخواست در دادگستري، مراجعه كنند. موضوع خواسته زوجين در برگ دادخواست «صدور گواهي عدم امكان سازش» يا همان «طلاق توافقي» مي‌باشد. بعد از اينكه مدارك فوق را تهيه نمودند اين مدارك را به انضمام دادخواست به دادگاه تقديم ميكنند.
مراحل طلاق توافقي
پس از ثبت دادخواست طلاق توافقي در دادگاه خانواده، دادگاه صالح به رسيدگي بر اساس نشاني محل سكونت مشترك زوجين كه در دادخواست درج شده، تعيين مي‌شود.
پس از تعيين دادگاه و مشخص شدن شعبه رسيدگي كننده، پيامكي حاوي زمان و مكان حضور در دادگاه براي طرفين ارسال مي‌گردد. زن و شوهر بايد در موعد مقرر و به اتفاق يكديگر در دادگاه حضور يافته و خواسته خود را مبني بر صدور گواهي عدم امكان سازش مطرح نمايند.
به موجب ماده ۲۵ قانون حمايت از خانواده در صورتي كه زوجين متقاضي طلاق توافقي باشند دادگاه بايد موضوع را به مركز مشاوره خانواده ارجاع دهد در اين موارد طرفين ميتوانند تقاضاي طلاق توافقي را از ابتدا در مراكز مذكور مطرح كنند.
در صورت عدم انصراف متقاضي از طلاق مركز مشاوره خانواده موضوع را با مشخص كردن موارد توافق جهت اتخاذ تصميم نهايي به دادگاه منعكس ميكند.
در جلسه دادگاه قاضي طرفين را به داوري ارجاع مي‌دهد دادگاه به زوجين اعلام ميكند كه داوراني از بين بستگان يا آشنايان خود تعيين و به دادگاه معرفي كنند. چنانچه زوجين نخواهند يا نتوانند داوري معرفي كنند، دادگاه رأسا مبادرت به انتخاب داور ميكند.
در صورت موافقت دادگاه هر دوي آن‌ها ميتوانند يك شخص را به عنوان داور انتخاب و معرفي نمايند. لازم به ذكر است كه داور‌ها مي‌بايست شرايطي مثل مسلمان بودن، بالاتر از چهل سال تمام داشتن، متأهل بودن و … را دارا باشند.
داوران مي‌بايست زن و شوهر را دعوت و حداقل در دو جلسه با مذاكره آن‌ها را به رفع اختلاف و سازش و ادامه زندگي مشترك تشويق نمايند و در مدتي كه دادگاه تعيين كرده نظر خود را نسبت به امكان يا عدم امكان سازش به دادگاه تسليم نمايند.
داوران ميتوانند نظرشان را جدا جدا و يا مشتركاً در يك ورقه به دادگاه بدهند؛ و ملزم نيستند كه هر دو يك نظر داشته باشند. پس از وصول نظرِ كارشناسيِ مشاور و داور به شعبه‌ي دادگاه، قاضي آن‌ها را بررسي و سپس تصميم به صدور يا عدم صدور گواهي عدم امكان سازش را مي‌گيرد لازم به يادآوري است كه دادگاه ملزم نيست كه حتماً به نظر داوران عمل كند.
گواهي عدم امكان سازش به معناي اجازه دادگاه براي اجراي صيغه طلاق و ثبت آن است ارائه گواهي عدم امكان سازش توسط دادگاه نتيجه‌ي مستقيم عدم موفقيت دادگاه در تقويت رابطه طرفين و از بين بردن عوامل و اسباب تفرقه است.
البته گواهي عدم امكان ساش و يا اجازه طلاق شوهر را ملزم به طلاق دادن نمي‌كند بلكه همان طور كه گذشت اين امر نوعي اجازه‌ي ثبت طلاق و رفع منع قانوني از دادن طلاق است نه اينكه حكمي لازم الاجرا باشد.
مراجعه به دفتر ثبت ازدواج يا طلاق
در اين مرحله گواهي عدم امكان سازش صادر شده است. لازم به ذكر است كه اين گواهي سه ماه اعتبار دارد. يعني طرفين فقط تا سه ماه فرصت دارند كه با مدارك لازم به يكي از دفاتر ثبت ازدواج و طلاق مراجعه كنند و اگر اين مدت سپري شود اعتبار اين گواهي و كليه‌ي توافقات في ما بين زوج و زوجه از بين خواهد رفت.
پس از صدور گواهي عدم امكان سازش، اگر زن باكره باشد بايد در ضمن توافق، به اين امر اقرار كند و همچنين پيش از اجراي صيغه طلاق با مراجعه به پزشكي قانوني گواهي سلامت بكارت بگيرد.
ولي اگر باكره نباشد، علاوه بر اقرار در توافق، بايد گواهي عدم بارداري بگيرد. سپس زوجين با در دست داشتن گواهي عدم بارداري و گواهي عدم امكان سازش ميتوانند به اتفاق يكديگر به هر يك از دفاتر ثبت مراجعه و نسبت به اجراي صيغه طلاق اقدام نمايند.
هرگاه زوج در مهلت مقرر به دفتر رسمي ازدواج و طلاق مراجعه و گواهي عدم امكان سازش را تسليم كند در صورتي كه زوجه ظرف ۱ هفته در دفتر خانه حاضر نشود سردفتر به زوجين اخطار ميكند كه براي اجراي صيغه طلاق و ثبت آن در دفتر خانه حاضر شوند در صورت عدم حضور زوجه صيغه طلاق جاري و پس از ثبت، به وسيله دفتر خانه مراتب به اطلاع زوجه مي‌رسد.
هرگاه گواهي عدم امكان سازش بنا بر توافق زوجين صادر شده باشد در صورتي كه زوجه بنا بر اعلام دادگاه صادر كننده راي و يا به موجب سند رسمي در اجراي صيغه طلاق وكالت بلا عزل داشته باشد عدم حضور زوج مانع اجراي صيغه طلاق و ثبت آن نيست؛ بنابراين داشتن وكالت بلاعزل براي اجراي صيغه‌ي طلاق براي زن در طلاق توافقي نكته‌اي است كه جهت اجتناب از مشكلات عدم حضور زوج در دفترخانه بايد مدنظر قرار گيرد.
در طلاق توافقي در صورتي كه زوجه از بخشي از حقوق مالي خود صرف نظر كند طلاق از نوع بائن محسوب مي‌شود طلاق بائن در مقابل طلاق رجعي قرار دارد در طلاق رجعي مرد در مدت عده حق رجوع دارد در واقع در اين نوع طلاق مرد مي‌تواند در مدت عده بدون آن كه نياز به عقد مجدد باشد با هر لفظ يا عملي به همسر خود بفهماند كه او را مجدداً به همسري خود پذيرفته است مشروط بر آنكه قصد رجوع داشته باشد.
اما در طلاق بائن مرد حق رجوع ندارد بنابراين با اجراي صيغه طلاق رابطه زوجيت قطع مي‌شود و اگر مرد و زن بخواهند مجدداً با يكديگر زندگي كنند بايد عقد نكاح جاري شود.
مدت زمان لازم براي صدور حكم طلاق توافقي
در خصوص اينكه چه مدت طول مي‌كشد تا حكم طلاق توافقي صادر شود نظر قاطعي نمي‌توان داد و اين زمان در شهر‌هاي مختلف كشور متغير مي‌باشد و ممكن است بين ۱ تا ۳ ماه طول بكشد معمولاً در صورتي كه طلاق توافقي توسط وكيل يا با مشاوره وكيل صورت بگيرد مدت كمتري طول مي‌كشد.
طلاق توافقي در دوران بارداري
زماني كه زن حامله باشد نيز مي‌توان او را طلاق داد و حامله بودن زن مانع طلاق توافقي نمي‌باشد و در صورت طلاق زن در زمان حاملگي مدت عده او تا زمان به دنيا آمدن نوزاد مي‌باشد. يعني تا زماني كه نوزاد به دنيا نيامده است نمي‌تواند شوهر ديگر اختيار كند لازم به ذكر است كه در اين صورت زوجين بايد درباره نحوه وضع حمل و حضانت نوزاد و نفقه او نيز توافق نمايند.
طلاق توافقي ايرانيان خارج از كشور
مطابق ماده ۱۵ قانون حمايت خانواده هرگاه ايرانيان مقيم خارج از كشور امور و دعاوي خانوادگي خود را در محاكم و مراجع صلاحيتدار محل اقامت خويش مطرح كنند احكام اين محاكم يا مراجع در ايران اجرا نمي‌شود مگر آن كه دادگاه صلاحيتدار ايراني اين احكام را بررسي و حكم تنفيذي صادر كند.
مطابق تبصره ماده فوق ثبت طلاق ايرانيان مقيم خارج از كشور در كنسولگري‌هاي جمهوري اسلامي ايران به درخواست كتبي زوجين يا زوج با ارائه گواهي اجراي صيغه طلاق توسط اشخاص صلاحيتدار كه با پيشنهاد وزارت امور خارجه و تصويب رئيس قوه قضائيه به كنسولگري‌ها معرفي مي‌شوند امكان پذير است.